LWÓW – POLSKIE DZIEDZICTWO KULTUROWE I WIELOKULTUROWOŚĆ

LWÓW – POLSKIE DZIEDZICTWO KULTUROWE I WIELOKULTUROWOŚĆ

Opowiadając o Lwowie, mamy poczucie, że jest to „nasze” miasto i tak jest ono traktowane, tak rozumiane, tak funkcjonuje w naszej tradycji, wspomnieniach. I przewodnik ma za zadanie przybliżyć turyście najważniejsze, najbardziej symboliczne miejsca związane z polskim dziedzictwem kulturowym.

Jednocześnie w przypadku Lwowa mamy do czynienia z miastem wielokulturowym, dlatego takie obiekty także zostały uwzględnione. Historia Lwowa wspaniale pokazuje, jak każda narodowość miała niezwykle ważny wkład w rozwój tego miasta, a świadczy o tym obszerna lista już nieobecnych wybitnych lwowian, jak i tych, którzy nadal żyją i pięknie o nim opowiadają.

Współczesny Lwów liczy około 730 tysięcy mieszkańców i zajmuje powierzchnię 182 kilometrów kwadratowych. Jest największym miastem na zachodniej Ukrainie. Możemy poznać jego lokalizację na planszy A, gdzie u dołu po lewej stronie znajduje się mała mapa Ukrainy z sygnaturą w kształcie wypukłego gładkiego okręgu umieszczonego na okręgu z czarnej linii, wypełnionego czerwonym kolorem dla miasta Lwowa.

Lwów leży w obrębie wału Roztocza, sąsiadując od północnego wschodu z Małym Polesiem, a od południowego wschodu z Wyżyną Podolską.

Miasto położone jest nad rzeką Pełtwią, która płynie w piętnastokilometrowym kolektorze. Po obu stronach lwowskiego śródmieścia ciągną się od północnego zachodu na południowy wschód roztoczańskie wzniesienia. Spływające z tych wzgórz potoki prowadzą wody w dwie przeciwne strony, gdyż przez miasto przebiega główny europejski dział wodny. Pełtew ze swoimi dopływami płynie do Zachodniego Bugu (w Polsce jest to rzeka Bug) i dalej do Wisły i należy do zlewiska Morza Bałtyckiego. Natomiast potoki spływające po zachodnich i południowych stokach należą do dorzecza Dniestru i zlewiska Morza Czarnego. Nikt nie przewidział, że brak dostępu do dużej rzeki przy jednoczesnym dynamicznym rozwoju miasta i wzrastającej liczbie jego mieszkańców spowodują niedobory wody. Obecnie we Lwowie nie ma problemów z wodą, choć wciąż zdarzają się problemy z jej dostawą.

Wokół ścisłego centrum Lwowa rozciągają się dzielnice peryferyjne, które wyrosły z dawnych przedmieść. Ich tradycyjne nazwy są wciąż używane przez starszych lwowian:

• od północy – Żółkiewskie,
• od wschodu – Łyczaków,
• od południa – Halickie,
• od zachodu – Krakowskie.

Do tych czterech starych dzielnic doliczyć trzeba młodszą od nich dzielnicę powstałą na południowo-zachodnim obrzeżu miasta – Nowy Świat.

Wedle współczesnego podziału administracyjnego Lwów dzieli się na pięć dużych dzielnic, zwanych rejonami:

• Halicki – obejmuje Stare Miasto, śródmieście i dawny rejon Halicki;
• Frankowski – obejmuje Nowy Świat, Bogdanówkę i Kulparków;
• Kolejowy – obejmuje zachodnią część śródmieścia, południową część Krakowskiego, Lewandówkę, Sygniówkę i Skniłówek;
• Szewczenkowski – obejmuje północną część Krakowskiego, Zółkiewskie z Podzamczem, Kleparów i Zamarstynów;
• Łyczakowski – obejmuje Łyczaków, Zniesienie i Pohulankę.

Lwów jest nie tylko najludniejszym miastem zachodniej Ukrainy, ale też najważniejszym ośrodkiem kulturalnym, naukowym, gospodarczym i turystycznym. Śródmieście Lwowa wpisane jest na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego UNESCO, o czym wspominaliśmy – jest najcenniejszym zespołem zabytków na całej Ukrainie.

W mieście istnieje jedenaście teatrów, w tym opera, filharmonia i kilka sal koncertowych, ponad trzydzieści muzeów oraz ponad dwadzieścia wyższych uczelni, na których studiuje z górą sto tysięcy studentów.

Lwów to historyczna stolica Galicji i od wieków bardzo ważne centrum religijne. W 1990 roku we Lwowie ogłoszono odnowienie struktur Kościoła greckokatolickiego, zaś w 1991 roku reaktywowano struktury rzymskokatolickiej diecezji lwowskiej.

Lwów jest największym skupiskiem oraz ośrodkiem życia kulturalnego i religijnego ludności polskiej w całej Galicji Wschodniej. Liczbę Polaków w mieście ocenia się na piętnaście do trzydziestu tysięcy. Aktywność środowisk polskich koncentruje się wokół czynnych przez cały okres powojenny parafii w katedrze i kościele Świętego Antoniego na Łyczakowie. W mieście jest obecnie siedem czynnych kościołów i kaplic rzymskokatolickich. Działa też kilka rzymskokatolickich zgromadzeń zakonnych.

Ponadto we Lwowie są świątynie Ukraińskiej Autokefalicznej Cerkwi Prawosławnej, Apostolskiego Kościoła Ormiańskiego, czynna jest synagoga oraz kilka wspólnot protestanckich.

Znaczną rolę odgrywają polskie organizacje społeczno-kulturalne, takie jak Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lwowskiej, Federacja Organizacji Polskich na Ukrainie oraz Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojskowymi.

W mieście działa Polski Teatr Ludowy, Zespół Pieśni i Tańca „Lwowiacy”, ukazuje się polski dwutygodnik „Gazeta Lwowska” oraz miesięcznik społeczno-kulturalny „Lwowskie Spotkania”. Raz w tygodniu w lwowskim radiu można posłuchać audycji w języku polskim. We Lwowie istnieją dwie szkoły z polskim językiem nauczania oraz działają polskie drużyny harcerskie.