6. Włochy

Włochy - w pełnej nazwie: Republika Włoska - leżą w południowej Europie, na Półwyspie Apenińskim oraz wyspach Sycylia, Sardynia i innych, nad otwartym Morzem Śródziemnym oraz morzami: Liguryjskim, Tyrreńskim, Jońskim i Adriatyckim. Sąsiedzi Włoch to: Francja, Szwajcaria (nienależąca do UE), Austria oraz nienależące do Unii Słowenia, San Marino i Watykan.
Stolicą i największym miastem Włoch jest Rzym. Inne główne miasta to: Mediolan, Neapol, Turyn, Palermo, Genua, Bolonia i Florencja. Język urzędowy – włoski. Domena internetowa - .it.
W 1952 roku Włochy wraz z pięcioma innymi państwami utworzyły Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Była to pierwsza z trzech wspólnot, które dały początek Unii Europejskiej. Dlatego rok 1952 przyjmuje się jako datę przystąpienia Włoch do Wspólnot Europejskich (niekiedy podawany jest rok 1958, w którym rozpoczęła działalność Europejska Wspólnota Gospodarcza, lub rok 1957, w którym została utworzona).
Włochy są siódmym co do wielkości państwem w UE, za Polską, a przed Wielką Brytanią. Ich powierzchnia wynosi 301 tys. km². Liczba ludności - 58,1 mln - plasuje Włochy na czwartym miejscu, tuż za Wielką Brytanią. Od Hiszpanii, która znajduje się na piątym miejscu, Włochy są ludniejsze aż o 15 mln mieszkańców. Dochód na jednego mieszkańca jest nieznacznie wyższy od średniej unijnej.
Włoską Polonię tworzy 100 tys. osób. Żywe kontakty Polaków z Włochami datują się już od epoki renesansu; studiowało tu wielu polskich uczonych i artystów. Polacy osiedlali się we Włoszech po rozbiorach (J. H. Dąbrowski utworzył tutaj Legiony polskie) i kolejnych powstaniach. Po II wojnie światowej we Włoszech pozostało kilka tysięcy Polaków. W latach 80. znalazło się tu ok. 40 tys. emigrantów z Polski, w większości z zamiarem wyjazdu na stałe do USA, Kanady, Australii czy RPA.
Włochy przyciągają turystów z całego świata swoimi zabytkami, miejscami ciekawymi kulturowo i przyrodniczo. Należą do nich zaznaczone na mapie: Werona (nr 1), Asyż (nr 2), Matera (nr 3), sassi w Barumini na Sardynii (nr 4) i Syrakuzy na Sycylii (nr 5).

Granice Włoch

Zaczynamy od północnego zachodu, czyli od górnego lewego rogu mapy. Jesteśmy we Francji. Trzymając się lewej ramki mapy, kierujemy się na południe. Mijamy niepodpisaną rzekę Rodan, płynącą z północy (uwaga: brak rozcięcia ramki, wskazujący odwrotny kierunek, jest błędem). Dochodzimy do wybrzeża Morza Śródziemnego i wzdłuż niego udajemy się wschód. Po minięciu księstwa Monako zatrzymujemy się na granicy francusko-włoskiej.
Francja jest zachodnim sąsiadem Włoch. Granica przebiega w Alpach Zachodnich. Idziemy nią na północ.
Zmiana kierunku na wschodni sygnalizuje zmianę sąsiada. Znajdujemy się w miejscu, gdzie stykają się granice Włoch, Francji i Szwajcarii, która sąsiaduje z Włochami od północy. W dalszym ciągu wędrujemy przez Alpy. Granica biegnie krętą linią na północny wschód.
Kolejnym północnym sąsiadem Włoch jest Austria. Granica włosko-szwajcarska przechodzi we włosko-austriacką niepostrzeżenie, bez zmiany kierunku, trzeba więc uważać, aby nie przeoczyć zbiegu granic Włoch, Szwajcarii i Austrii.
Nadal podążamy przez Alpy na północny wschód (uwaga: północny skraj Włoch leży już poza ramką mapy). Granica rysuje łuk w kierunku południowo-wschodnim, a następnie, na styku granic Włoch, Austrii i Słowenii, zmienia kierunek na południowy.
Słowenia jest wschodnim sąsiadem Włoch. Granica biegnie na południe, początkowo w górach, i doprowadza nas do Morza Adriatyckiego, które oblewa Włochy od wschodu.
Teraz idziemy wybrzeżem Adriatyku, najpierw na zachód, wzdłuż Zatoki Weneckiej, nad którą leżą miasta Triest (t i) i Wenecja (w e), a następnie na południe. Zaczynamy obchodzić Półwysep Apeniński, o charakterystycznym kształcie buta z wysoką cholewą.
Mijamy ujście rzeki Pad (p d).
Niedaleko wybrzeża, ale bez dostępu do morza, napotykamy kolejnego sąsiada Włoch – oznaczone symbolem San Marino, stanowiące enklawę na obszarze tego państwa. Długość granicy między Włochami a San Marino wynosi tylko 40 kilometrów.
Mijamy miasto Pescara (p e), obchodzimy niewielki półwysep Gargano i docieramy do miasta Bari (b i). Minąwszy je, znajdujemy się u nasady Półwyspu Salentyńskiego – obcasa „włoskiego buta”. Stąd na Półwysep Bałkański, a konkretnie do Albanii - na wschód, przez cieśninę Otranto - jest zaledwie 60 kilometrów.
Po zachodniej stronie Półwyspu Salentyńskiego, idąc wzdłuż Zatoki Tarenckiej, mijamy miasto Tarent (t t). Jesteśmy już nad Morzem Jońskim (niepodpisanym na mapie). Obchodzimy przednią część „buta”, czyli Kalabrię, z miastem Reggio di Calabria (r c).
Z Reggio di Calabria przeprawiamy się na zachód przez wąską Cieśninę Mesyńską na Sycylię, największą wyspę na Morzu Śródziemnym. Poznajmy jej kształt, udając się najpierw na południe.
Natrafiamy na ciekawe miejsce nr 5, czyli Syrakuzy, i dochodzimy do położonego najdalej na południe przylądka Passero (uwaga: ta część Sycylii znajduje się poza ramką mapy). Gdybyśmy chcieli dostać się stąd na Maltę, wystarczyłoby pokonać - na południe i nieco na zachód - 90-kilometrową Cieśninę Maltańską.
Kierujemy się na północny zachód. Wyspa się zwęża, co zauważymy, gdy dojdziemy najdalej na zachód. Zatrzymajmy się tu i zróbmy krótki wypad w kierunku zachodnim, na oznaczony symbolem archipelag Egady. Chętni mogą się wybrać na kontynent afrykański. Do Tunezji jest stąd nie dalej niż 150 km na południowy zachód, przez Cieśninę Sycylijską.
Wracamy na Sycylię i jej północnym wybrzeżem udajemy się na wschód. Od tej strony wyspę oblewa Morze Tyrreńskie. Mijamy miasto Palermo (p a). Dochodzimy do przylądka wysuniętego najdalej na wschód. Stąd przeprawiamy się na północny zachód na oznaczone symbolem Wyspy Liparyjskie.
Z Wysp Liparyjskich kierujemy się na południowy wschód, na kontynent, do miasta Reggio di Calabria. Stąd wyruszamy na północ, zachodnim wybrzeżem Włoch, nad Morzem Tyrreńskim. Linia brzegowa, lepiej rozwinięta niż na wschodnim wybrzeżu, jest urozmaicona licznymi niedużymi zatokami.
Mijamy Neapol (n p).
200 km na północ od Neapolu, w niewielkiej odległości od morza, leżą stolica Rzym (r y) i państwo kościelne Watykan, oznaczone symbolem. Jego granica z Włochami wynosi zaledwie 3,2 kilometra!
Będąc na wysokości Rzymu, wyprawiamy się na zachód na Morze Tyrreńskie. Naszym celem są Elba i Sardynia. Wyspa, do której brzegów przybijamy, to jednak żadna z wymienionych, ale Korsyka, własność Francji. Z północnej części Korsyki udajemy się na wschód, czyli w kierunku Półwyspu Apenińskiego. Tu znajdziemy Elbę (niepodpisaną na mapie), największą wyspę archipelagu Wysp Toskańskich i trzecią do wielkości wyspę Włoch.
Wracamy na Korsykę i z jej południowego wybrzeża przedostajemy się przez cieśninę Bonifacio na Sardynię, drugą pod względem wielkości wyspę na Morzu Śródziemnym. Poznajmy jej kształt. Na południu znajdziemy miasto Cagliari (c g).
Powracamy na kontynent, na północny wschód od Cagliari, do Rzymu i Watykanu. Podążamy wybrzeżem na północ aż do nasady półwyspu, a następnie na zachód. Zatrzymajmy się w mieście Genua (g u). Znajdujemy się nad Zatoką Genueńską, stanowiącą część Morza Liguryjskiego. Na południe stąd leży Korsyka.
Z Genui udajemy się na południowy zachód. Dochodzimy do granicy z Francją. Tutaj – w miejscu, z którego wyruszyliśmy – kończymy wyprawę granicami Włoch.