18. Estonia
Dwa słowa o państwie
Estonia - w pełnej nazwie: Republika Estońska - leży w północno-wschodniej Europie, nad Morzem Bałtyckim. Jej sąsiedzi to: Rosja (nienależąca do UE) i Łotwa.
Stolicą i największym miastem Estonii jest Tallin. Inne główne miasta to: Tartu, Narwa, Kohtla-Järve i Parnawa. Język urzędowy – estoński. Domena internetowa - .ee.
Estonia przystąpiła do Unii Europejskiej w 2004 roku, wraz z dziewięcioma innymi państwami, głównie z bloku postsocjalistycznego.
Estonia jest najmniejszym krajem bałtyckim, o powierzchni 45,2 tys. km2, co daje jej dwudzieste miejsce w UE, za Słowacją, a przed Danią. Jest również słabo zaludniona (dwudzieste czwarte miejsce w UE, za Słowacją, a przed Cyprem); żyje tu zaledwie 1,3 mln ludzi - mniej niż w samej Warszawie. Natomiast dochód na jednego mieszkańca Estonia ma najwyższy wśród krajów bałtyckich, a w UE plasuje się na dwudziestym pierwszym miejscu.
Szacuje się, że w Estonii mieszka 5 tys. osób z polskim rodowodem. Samych Polaków jest jednak niewielu.
Ciekawe miejsca w Estonii, które warto odwiedzić, to m.in. zaznaczone na mapie: Park Narodowy Lahemaa (nr 1), Haapsalu (nr 2), rezerwat Matsalu (nr 3), Park Narodowy Soomaa (nr 4) i Kuressaare (nr 5).
Czytamy mapę
Granice Estonii
Zaczynamy od północnego zachodu, czyli od górnego lewego rogu mapy. Jesteśmy na Morzu Bałtyckim. Przemieszczamy się wzdłuż lewej ramki mapy, cały czas morzem, daleko na południe, do wybrzeży Łotwy.
Brzegiem morza idziemy na wschód. Obchodzimy Zatokę Ryską, do której uchodzi rzeka Dźwina (d ź), i zatrzymujemy się w miejscu, gdzie od wybrzeża biegnie na wschód granica łotewsko-estońska. Stąd wyruszymy na wyprawę granicami Estonii.
Zaczniemy od poznania wybrzeża Morza Bałtyckiego oraz wysp, których Estonia ma ponad 1500. Na zachód i nieco na południe od granicy estońsko-łotewskiej leży oznaczona symbolem nieduża wyspa Ruhnu. Na Łotwę jest stąd dwa razy bliżej niż do Estonii, niecałe 40 km na zachód.
Na północny wschód od Ruhnu, 12 km od wybrzeża Estonii, leży nieco większa wyspa Kihnu.
Wróćmy na granicę z Łotwą, na południowy wschód od Kihnu. Stąd udamy się na północ zachodnim wybrzeżem Estonii. Linia brzegowa jest dobrze rozwinięta. Jej długość wynosi niemal 700 kilometrów.
Dochodzimy do Zatoki Parnawskiej z miastem Parnawa (p a). Kierujemy się na północny zachód. Gdy natrafimy na estuarium, czyli przypominające wąską zatokę ujście niepokazanej na mapie rzeki Kasari, cofnijmy się o krok na południe. Stąd wyprawimy się na Bałtyk, na Archipelag Estoński, który zamyka od północy Zatokę Ryską. W jego skład wchodzą cztery największe wyspy Estonii oraz liczne wysepki.
Na zachód od miejsca, w którym się znajdujemy, leży oznaczona symbolem Muhu, trzecia pod względem wielkości estońska wyspa, oddzielona od lądu wąską cieśniną.
Na południowy zachód od Muhu, bardzo blisko (można się tam dostać groblą), leży największa wyspa Estonii - Sarema (s e). Linia brzegowa tej wyspy jest silnie rozwinięta, o czym się przekonamy, poznając jej kontury. Na południowym wybrzeżu natrafiamy na ciekawe miejsce nr 5, czyli Kuressaare.
Na północ od Saremy leży druga pod względem wielkości estońska wyspa - Hiuma (h i). Poznajmy jej kształt.
Między Hiumą a wybrzeżem Estonii (3 km od wybrzeża) leży oznaczona symbolem czwarta co do wielkości wyspa Vormsi.
Pora wrócić na stały ląd. Kierujemy się z Hiumy na południowy wschód, do estuarium Kasari, skąd wyprawiliśmy się na Archipelag Estoński.
Udajemy się na północ. Mijamy ciekawe miejsce nr 2, czyli Haapsalu.
Niedaleko na północ od Haapsalu kierunek zmienia się na wschodni. Jesteśmy na północnym wybrzeżu Estonii, nad Zatoką Fińską.
Dochodzimy do stolicy - Tallina (t l). 10 km na północny zachód stąd leży Naissaar, szósta co do wielkości wyspa Estonii, oznaczona symbolem. Znajdźmy ją, a następnie - na wschód od niej (i na północny wschód od Tallina) - znacznie od niej mniejszą wyspę Prangli.
Podążamy na wschód wzdłuż Zatoki Fińskiej. Mijamy miasto Kohtla-Jarve (k j). 50 km dalej, niedaleko ujścia rzeki Narwy (n r), leży miasto Narwa (n a).
Rzeka Narwa na całej swojej długości wyznacza północny odcinek granicy między Estonią a Rosją, sąsiadem Estonii od wschodu. Udajemy się na południe, w górę Narwy, nad Jezioro Pejpus (p p), z którego rzeka ta bierze początek.
Granica przebiega jeziorem Pejpus, dzieląc je mniej więcej w połowie na część estońską i rosyjską. Pejpus łączy się - poprzez wąskie Jezioro Ciepłe, niepodpisane na mapie - z Jeziorem Pskowskim (p q), leżącym na południe od niego. Granica biegnie Jeziorem Ciepłym i częściowo przecina Jezioro Pskowskie. To ostatnie niemal w całości znajduje się już na terytorium Rosji.
Granica odchodzi na południe od Jeziora Pskowskiego. W miejscu, gdzie kierunek zmienia się na północno-zachodni, znajdujemy się u zbiegu granic Estonii, Rosji i Łotwy, która sąsiaduje z Estonią od południa.
Granica estońsko-łotewska biegnie na północny zachód i doprowadza nas nad Zatokę Ryską, do miejsca, z którego wyruszyliśmy na wyprawę granicami Estonii.