4. Luksemburg

Luksemburg - w pełnej nazwie: Wielkie Księstwo Luksemburga - leży w zachodniej Europie, bez dostępu do morza. Jego sąsiedzi to: Belgia, Niemcy i Francja.
Stolicą i największym ośrodkiem miejskim Luksemburga jest miasto o tej samej nazwie, czyli Luksemburg. Inne główne miasta to: Esch-sur-Alzette i Dudelange. Języki urzędowe: luksemburski, francuski i niemiecki. Domena internetowa - .lu.
W 1952 roku Luksemburg wraz z pięcioma innymi państwami utworzył Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Była to pierwsza z trzech wspólnot, które dały początek Unii Europejskiej. Dlatego rok 1952 przyjmuje się jako datę przystąpienia Luksemburga do Wspólnot Europejskich (niekiedy podawany jest rok 1958, w którym rozpoczęła działalność Europejska Wspólnota Gospodarcza, lub rok 1957, w którym została utworzona). Warto przy tym wspomnieć, że już znacznie wcześniej, bo w 1944 roku, Luksemburg, Belgia i Holandia powołały do życia unię celną, która przyczyniła się do powstania Unii Europejskiej. Był to Benelux.
Luksemburg jest jednym z najmniejszych państw Unii Europejskiej. Ze swoją powierzchnią 2,6 tys. km² wyprzedza jedynie Maltę. To samo, przedostatnie miejsce, również przed Maltą, zajmuje pod względem liczby ludności, która wynosi niespełna 0,5 miliona. Dla porównania, tyle samo mieszkańców ma Gdańsk. Jeśli jednak weźmiemy pod uwagę dochód na jednego mieszkańca, to okaże się, że Luksemburg pozostawia daleko w tyle wszystkie inne państwa Unii. Od średniej unijnej dochód ten jest większy 2,5 raza.
Luksemburska Polonia liczy 3 tys. osób. Tworzy ją przed- i powojenna emigracja oraz personel instytucji unijnych i pracownicy, którzy przyjechali tu po przystąpieniu Polski do UE.
Ciekawe miejsca, które warto odwiedzić, będąc w Luksemburgu, to m.in. zaznaczone na mapie: Clervaux (nr 1), Vianden (nr 2) i Mała Szwajcaria Luksemburska (nr 3).

Granice Luksemburga

Zaczynamy od północnego zachodu, czyli od górnego lewego rogu mapy. Znajdujemy się na terytorium Belgii, która jest sąsiadem Luksemburga od północy oraz od zachodu.
Przemieszczamy się wzdłuż górnej ramki mapy na wschód, aż do rzeki Our (o u), płynącej z północy, spoza obszaru pokazanego na mapie. Kierujemy się wzdłuż rzeki na południe, do miejsca, gdzie zbiegają się granice trzech państw. Na północy, po obu brzegach Our, mamy Belgię, na zachodzie – Luksemburg, a na wschodzie – Niemcy. Stąd będziemy badać przebieg granic Luksemburga.
Granica z Niemcami, które są wschodnim sąsiadem Luksemburga, na całej swej długości biegnie trzema rzekami. Na północy jest to Our, a po jej ujściu do Sûre (s u) – właśnie ta rzeka.
Sûre płynie głębszymi zakolami, kierując się wyraźniej niż Our na wschód, po czym zmienia kierunek na południowy i wpada do Mozeli (m z). Widzimy, że w tym miejscu Mozela, która płynie z południa, skręca na wschód, na terytorium Niemiec.
Podążamy w górę Mozeli, czyli na południe. Mijamy miasto Grevenmacher (g v). Docieramy do zbiegu granic Luksemburga, Niemiec i Francji, która sąsiaduje z Luksemburgiem od południa.
Kierujemy się na zachód. Zwróćmy uwagę na przecięcie linii granicznej przez rzekę Alzette (a z), wypływającą z terytorium Francji tuż przy granicy z Luksemburgiem. To sygnał, że zbliżamy się do ostatniego sąsiada, którym jest wspomniana na początku Belgia.
Z miejsca, gdzie stykają się granice Luksemburga, Francji i Belgii, kierujemy się na północ. Droga będzie dość długa, ponieważ granica luksembursko-belgijska jest najdłuższą granicą Luksemburga. Mniej więcej w połowie, na bardzo krótkim odcinku, wyznacza ją rzeka Sûre, płynąca z Belgii.
Kiedy po zmianie kierunku na wschodni napotkamy kolejną rzekę, czyli Our, znajdziemy się w miejscu, z którego wyruszyliśmy na poznanie granic Luksemburga.

Luksemburg: rzeźba terenu, krainy geograficzne i historyczne oraz zaznaczone obiekty

Luksemburg jest krajem wyżynnym. Jego północną część (jedną trzecią terytorium) zajmuje kraina Ösling, należąca do Ardenów. Niskie, zalesione pasma gór są tu poprzecinane dolinami licznych, w większości krótkich rzek. Na tych terenach w czasie I i II wojny światowej rozgrywały się jedne z ważniejszych bitew między Niemcami a aliantami.
Najdalej na północ położonym obiektem zaznaczonym na mapie jest ciekawe miejsce nr 1 – Clervaux. Nie jest to – pomimo prawie identycznego brzmienia nazwy - owo słynne Clairvaux z opactwem cystersów, ale również tutaj warto się zapuścić, żeby odetchnąć krystalicznie czystym powietrzem ardeńskich lasów, przemierzyć rozległe wrzosowiska, a w samym miasteczku – zwiedzić zamek.
Kierując się na południowy zachód od Clervaux, znajdujemy miasto Wiltz (w z).
Na południowy zachód od Wiltz, po przebyciu pasma wzgórz, natrafiamy na zbiornik wodny na rzece Sûre (s u). To jezioro Haute Sûre.
Rzeka Sûre bierze początek na terytorium Belgii, a w Luksemburgu płynie najpierw na wschód, a następnie na południe. Zatrzymajmy się w miejscu tej wyraźnej zmiany kierunku i poszukajmy leżącego niezbyt daleko stąd na wschód, nad rzeką Our (o u), w pobliżu granicy luksembursko-niemieckiej, ciekawego miejsca nr 2. Jest nim potężny średniowieczny zamek Vianden, niegdyś należący do książąt luksemburskich.
Wróćmy do zakola Sûre i przemieśćmy się na południe, z biegiem rzeki. W miejscu, gdzie następuje kolejny zwrot – na wschód - do Sûre wpada Alzette (a z), płynąca z południa. Źródło tej rzeki znajduje się we Francji, tuż przy granicy z Luksemburgiem.
Podążamy z biegiem Sûre na wschód. Mijamy leżące na jej brzegach miasto Diekirch (d i), po czym natrafiamy na kolejny dopływ – Our. Rzeka ta płynie z północy. Bierze początek w Belgii, a następnie wyznacza granicę między Luksemburgiem a Niemcami. Uchodzi do Sûre; teraz ta rzeka oddziela Niemcy od Luksemburga aż do swojego ujścia do Mozeli (m z).
Obszar na południe od Sûre to kraina Gutland, nazywana też z francuska Bon Pays, co w obu językach znaczy „dobry kraj”. Stanowi ona część Wyżyny Lotaryńskiej. Przecina ją Alzette, której ujście do Sûre już napotkaliśmy.
Poznajmy Gutland, poruszając się nie pasami poziomymi, ale tak, jak dzieli tę krainę Alzette. Najpierw obszar na wschód od rzeki. Wśród wzgórz, niedaleko granicy z Niemcami, leży ciekawe miejsce nr 3 – malownicza Mała Szwajcaria Luksemburska. Wąwozy, kręte rzeki płynące głębokimi dolinami i drzewa porośnięte bluszczem urzekają każdego, kto tutaj trafi.
Z Małej Szwajcarii Luksemburskiej kierujemy się na południe. Trafiamy do miasta Grevenmacher (g v), położonego nad Mozelą. Rzeka ta ma źródło we Francji, stanowi granicę luksembursko-niemiecką, po czym płynie przez Niemcy.
Doliną Mozeli udajemy się na południe, w górę rzeki. Jesteśmy w krainie winnic.
Docieramy do granicy z Francją i wzdłuż niej przemieszczamy się na zachód. Znajdujemy tu dwa miasta: najpierw Dudelange (d u), a następnie leżące nad Alzette (na co wskazuje sama nazwa) Esch-sur-Alzette (e a). Jest to drugie co do wielkości miasto Luksemburga.
Czeka nas jeszcze wyprawa do stolicy, czyli Luksemburga (l u). Dostaniemy się tam, podążając z biegiem Alzette, czyli na północ. W Luksemburgu ma swoją siedzibę kilka ważnych instytucji Unii Europejskiej, w tym jej Trybunał Sprawiedliwości.
Na zachód od Alzette rozciąga się zachodnia część Gutlandu.

Mapa poza Luksemburgiem

Całą północno-zachodnią oraz zachodnią część mapy zajmuje Belgia. Na jej terytorium znajdujemy dwie rzeki. Na zachodzie jest to Sûre (s u), która bierze początek w Ardenach, poza obszarem pokazanym na mapie, i płynie na wschód, na terytorium Luksemburga. Na północy mamy Our (o u). Wypływa ona spoza obszaru mapy i kieruje się na południe.
Dajemy krok na wschód od Our. Jesteśmy na granicy Belgii i Niemiec.
Niemcy zajmują całą wschodnią część mapy. Na ich obszarze pokazane są dwie rzeki. Jedna to Mozela (m z). Płynie ona z południa, z Francji, na pewnym odcinku wyznaczając granicę Niemiec z Luksemburgiem, a następnie, zasiliwszy swe wody rzeką Sûre, skręca na wschód, by w końcu ujść do Renu. Druga rzeka, na południe od Mozeli, to jej dopływ - Saara (s r). Ona również ma źródło we Francji, ale na mapie jest pokazana tylko na swoim niemieckim odcinku.
Spłyńmy krętą Saarą na południe, aż do dolnej ramki mapy, i przemieśćmy się nieco na zachód. Znajdujemy się na granicy Niemiec i Francji.
Francja zajmuje całą południową część mapy. Kierując się na zachód, napotykamy dwie rzeki, obie płynące na północ. Najpierw jest to Mozela, wypływająca z Wogezów, poza obszarem mapy, a następnie Alzette (a z), która ma źródło tuż przy granicy z Luksemburgiem.
Od północnego zachodu Francja sąsiaduje z Belgią.