5. Niemcy

Niemcy - w pełnej nazwie: Republika Federalna Niemiec - leżą w środkowej Europie, nad Morzem Bałtyckim i Morzem Północnym. Ich sąsiedzi to: Dania, Polska, Czechy, Austria, Szwajcaria (nienależąca do UE), Francja, Luksemburg, Belgia i Holandia.
Stolicą i największym miastem Niemiec jest Berlin. Inne główne miasta to: Hamburg, Monachium, Kolonia, Frankfurt n. Menem, Essen i Dortmund. Język urzędowy – niemiecki. Domena internetowa - .de.
W 1952 roku Niemcy wraz z pięcioma innymi państwami utworzyły Europejską Wspólnotę Węgla i Stali. Była to pierwsza z trzech wspólnot, które dały początek Unii Europejskiej. Dlatego rok 1952 przyjmuje się jako datę przystąpienia Niemiec do Wspólnot Europejskich (niekiedy podawany jest rok 1958, w którym rozpoczęła działalność Europejska Wspólnota Gospodarcza, lub rok 1957, w którym została utworzona).
Niemcy, mające powierzchnię 357 tys. km², pod względem wielkości zajmują czwarte miejsce w Unii Europejskiej, za Szwecją, a przed Finlandią. Przodują natomiast liczbą ludności, która wynosi 82,4 miliona. Największa w Unii Francja, która pod względem liczby ludności jest drugim państwem w UE, ma aż jedną czwartą mieszkańców mniej. Pod względem zamożności Niemcy również wyprzedzają Francję o jedno miejsce, ale tu są już na dalszej, bo dziesiątej pozycji, za Finlandią.
Niemiecka Polonia liczy ok. 2 mln osób. Jest to najliczniejsza polska diaspora w Europie, nie ma jednak statusu mniejszości narodowej. Pierwsze, XVIII-wieczne kolonie emigranckie powstały w związku z unią personalną Polski z Saksonią, a później z rozbiorami. Wielu Polaków wyemigrowało do Niemiec po zrywach narodowych w XIX wieku. Po 1870 roku rozpoczęła się emigracja zarobkowa. Polacy osiedlali się głównie w Westfalii i Nadrenii, gdzie znajdowali zatrudnienie w kopalniach i hutach. Od końca XIX wieku polscy sezonowi robotnicy rolni zaczęli zajmować miejsce rolników niemieckich, migrujących - na skutek rozwoju przemysłu - ze wschodnich prowincji na zachód. W 1900 roku w Saksonii pracowało ich ok. 90 tysięcy. Polacy na trzy zimowe miesiące mieli obowiązek wrócić do kraju, wielu jednak pozostawało całe lata. Po II wojnie światowej na terenie Niemiec znalazło się ok. 3 mln Polaków, głównie jeńców wojennych, więźniów politycznych i robotników przymusowych. Wielu wróciło do ojczyzny, ale część wyjechała do innych państw. W latach 70. rozpoczęła się emigracja ekonomiczna, a po 1980 roku - również polityczna. Po przystąpieniu Polski do UE nastąpiła kolejna fala emigracji zarobkowej.
Ciekawe miejsca w Niemczech, które warto odwiedzić, to m.in. zaznaczone na mapie: Lubeka (nr 1), Wittenberga (nr 2), Weimar (nr 3), Spira (nr 4), Ratyzbona (nr 5) i zamek Neuschwanstein (nr 6).

Granice Niemiec

Zaczynamy od północnego zachodu, czyli od górnego lewego rogu mapy. Jesteśmy na Morzu Północnym. Z samego rogu mapy przemieszczamy się na południowy wschód, aż natrafimy na ląd. Kto wykonał ten ruch precyzyjnie, znajduje się teraz w niedużej, wąskiej zatoce, która w rzeczywistości jest lejkowatym ujściem (czyli estuarium) niemieckiej rzeki Ems, niepokazanej na mapie. W tym miejscu mamy też początek granicy Niemiec z Holandią (od zachodu).
Kierujemy się na wschód, co znaczy, że przebieg granic Niemiec poznamy, zaczynając od wybrzeża Morza Północnego. Natrafiamy na estuarium Wezery (w e).
Wracamy na odcinek między ujściami Ems i Wezery, żeby znaleźć położone wzdłuż wybrzeża Wyspy Wschodniofryzyjskie. Ten należący do Niemiec archipelag jest na mapie oznaczony symbolem.
Dochodzimy do estuarium Łaby (ł a), które rzeka tworzy, minąwszy miasto Hamburg (h b). Około 100 km na północny zachód od Hamburga Łaba uchodzi do Zatoki Helgolandzkiej.
Znajdujemy się u nasady Półwyspu Jutlandzkiego. Kierujemy się na północ. Dochodzimy do granicy z Danią, sąsiadem Niemiec od północy.
Na południowy zachód od granicy leżą Wyspy Północnofryzyjskie, oznaczone symbolem. Część wysp tego archipelagu należy do Danii.
Granica niemiecko-duńska jest bardzo krótka, niespełna 70-kilometrowa, i dzieli półwysep na część południową, niemiecką, oraz pozostały obszar, należący do Danii. Po przejściu granicy z Danią z zachodu na wschód znów stajemy na brzegu morza, tyle że teraz jest to Bałtyk.
Kierujemy się na południowy wschód. Mijamy miasto Kilonia (k i), leżące nad Zatoką Kilońską.
Następnie idziemy wzdłuż Zatoki Meklemburskiej, z ciekawym miejscem nr 1, czyli Lubeką, oraz miastem Rostock (r q).
Gdy kierunek zmieni się na południowo-wschodni, zatrzymujemy się. Wąską cieśniną Stralsund przeprawiamy się na północny wschód na największą wyspę Niemiec - Rugię (r g).
Na południowy wschód od Rugii leży oznaczona symbolem wyspa Uznam, w niewielkiej części należąca do Polski. Granica z Polską, wschodnim sąsiadem Niemiec, jest zaznaczona jednak dopiero na lądzie, na południe od Uznamu i sąsiadującej z nim polskiej wyspy Wolin.
Na całej swojej długości granica niemiecko-polska biegnie niemal prosto na południe, początkowo lądem, a następnie rzeką Odrą (o d), która płynie z południa i uchodzi do Bałtyku.
Udajemy się w górę Odry. Mijamy ujście niepodpisanej rzeki Warty, płynącej ze wschodu.
Na południe od ujścia Warty granica odchodzi od Odry, zachowując kierunek południowy. W miejscu, gdzie skręca na zachód, zbiegają się granice Niemiec, Polski i Czech, kolejnego sąsiada Niemiec od wschodu.
Idziemy na zachód. Granicę niemiecko-czeską przecina rzeka Łaba (ł a), płynąca z południa.
Na zachód od Łaby granica niemiecko-czeska biegnie w górach. Najpierw są to Rudawy, a po zmianie kierunku na południowo-wschodni – Las Czeki i Szumawa.
Jeszcze na obszarze górskim zmienia się sąsiad Niemiec. Nie przeoczmy miejsca, w którym stykają się granice Niemiec, Czech oraz Austrii.
Austria to południowo-wschodni i południowy sąsiad Niemiec. Na południe od Szumawy, na bardzo krótkim odcinku, granicę niemiecko-austriacką stanowi rzeka Dunaj (d j), płynąca na wschód.
Granica odchodzi na południowy-zachód od Dunaju, po czym skręca na południe, a później na zachód. Tutaj już biegnie w Alpach. Górska granica jest kręta, ale utrzymuje kierunek zachodni. Uwaga: na tym odcinku wychodzimy poza ramkę mapy.
Stajemy nad Jeziorem Bodeńskim (na mapie jest ono oznaczone symbolem). Znajdujemy się na pograniczu Niemiec, Austrii i Szwajcarii.
Granica Niemiec ze Szwajcarią, sąsiadem od południa, biegnie na zachód, najpierw przez Jezioro Bodeńskie, a następnie rzeką Ren (r e), z jej biegiem.
W zakolu Renu, który kieruje się na północ, robimy przystanek, żeby znaleźć początek granicy z pierwszym z zachodnich sąsiadów Niemiec - Francją.
Ren tworzy teraz granicę niemiecko-francuską. Udajemy się na północ, wzdłuż gór Schwarzwald, w całości leżących w Niemczech.
W miejscu, gdzie kończy się masyw górski, granica skręca na zachód, odchodząc od Renu.
Przy kolejnej zmianie kierunku - na północny - zmienia się również sąsiad. Tutaj jest to niewielki Luksemburg. Idąc granicą niemiecko-luksemburską, mijamy, na całej jej długości, wzniesienia Reńskich Gór Łupkowych.
Kolejny sąsiad Niemiec to Belgia. Granica niemiecko-belgijska biegnie na północny wschód, a zaraz potem na północny zachód.
Kierunek zmienia się na północny. Znajdujemy się u zbiegu granic Niemiec, Belgii i Holandii, która jest ostatnim zachodnim sąsiadem Niemiec.
Granicą niemiecko-holenderską pokonujemy ponad pół tysiąca kilometrów. Mniej więcej w połowie drogi napotykamy rzekę Ren, kierującą się na zachód.
Docieramy do ujścia nieoznaczonej na mapie rzeki Ems. Jesteśmy nad Morzem Północnym, w miejscu, z którego wyruszyliśmy na poznanie granic Niemiec.