10. Grecja

Grecja - w pełnej nazwie: Republika Grecka - leży w południowo-wschodniej Europie, nad Morzem Śródziemnym. Obejmuje południową część Półwyspu Bałkańskiego oraz ponad tysiąc wysp, w tym Wyspy Jońskie na Morzu Jońskim, Kretę na Morzu Śródziemnym i archipelagi: Sporady Północne, Sporady Południowe oraz Cyklady na Morzu Egejskim. Sąsiedzi Grecji to: Albania (nienależąca do UE), Macedonia (kandydująca do Unii), Bułgaria oraz Turcja (również kandydująca do Unii).
Stolicą i największym miastem Grecji są Ateny. Inne główne miasta to: Saloniki, Patras, Iraklion, Larisa i Pireus. Język urzędowy – grecki. Domena internetowa - .gr.
Grecja przystąpiła do Unii Europejskiej w 1981 roku.
Pod względem wielkości powierzchni - 132 tys. km² - Grecja znajduje się na dziesiątym miejscu w UE, za Rumunią, a przed Bułgarią. Liczba ludności wynosi 11 mln, co daje jej dziewiąte miejsce, między Holandią a Portugalią. Dochód na jednego mieszkańca jest nieco niższy niż średnia unijna i plasuje Grecję na piętnastej pozycji.
W Grecji żyje 50 tys. Polaków; połowa mieszka w Atenach. Dla wielu emigrantów z PRL-u Grecja miała być przystankiem w drodze do USA, Kanady czy Australii, ale część z nich została. Na przełomie lat 80. i 90. w Grecji przebywało ok. 200 tys. Polaków.
Jedne z ciekawszych miejsc w tym kraju pełnym atrakcji dla turystów i miłośników historii to m.in. zaznaczone na mapie: Vergina (nr 1), góra Athos (nr 2), Meteory (nr 3), Epidauros (nr 4) i Park Narodowy Samariá na Krecie (nr 5).

Granice Grecji

Zaczynamy od północnego zachodu, czyli od górnego lewego rogu mapy. Jesteśmy na Morzu Adriatyckim, w pobliżu Półwyspu Bałkańskiego. Trzymając się górnej ramki mapy, robimy krok na wschód, żaby znaleźć się na wybrzeżu Czarnogóry, niepodpisanej na mapie. Kierujemy się na południowy wschód, a po minięciu granicy Czarnogóry z Albanią - na południe.
Zatrzymujemy się na granicy albańsko-greckiej. Albania – jak już wiemy - jest północnym sąsiadem Grecji. Granica biegnie krętą linią na północny wschód.
W miejscu, gdzie kierunek zmienia się na wschodni, znajdujemy się u zbiegu granic Grecji, Albanii i Macedonii, która również sąsiaduje z Grecją od północy. Granica biegnie na wschód.
Krótki odcinek w kierunku północnym zapowiada zmianę sąsiada. Powróciwszy do kierunku wschodniego, trafiamy na pogranicze Grecji, Macedonii i Bułgarii.
Bułgaria także jest sąsiadem Grecji od północy. Granica przebiega w górach Rodopach na wschód, po czym zmienia kierunek na północny i doprowadza nas do rzeki Maricy (m a), płynącej na południe.
Na krótkim odcinku granica grecko-bułgarska biegnie Maricą w dół rzeki.
Zwróćmy uwagę na granicę bułgarsko-turecką, odchodzącą na północny wschód od rzeki. Tutaj, nad Maricą, stykają się granice Grecji, Bułgarii i Turcji. Od tego miejsca z Grecją sąsiaduje Turcja, a granica biegnie Maricą na południe aż do jej ujścia do Morza Trackiego, niepodpisanego na mapie.
Kierując się od ujścia Maricy na zachód, możemy poznać obrys południowej części Półwyspu Bałkańskiego, należącej do Grecji. Najpierw jednak udamy się na Morze Egejskie, na liczne greckie wyspy i archipelagi, których łącznie jest prawie 10 tys.; zajmują one prawie 20 proc. powierzchni kraju.
Na południowy zachód od granicy grecko-tureckiej znajdujemy oznaczoną symbolem wyspę Limnos.
Z Limnos kierujemy się na południowy wschód, w stronę półwyspu Azja Mniejsza. Tutaj, u wybrzeża Turcji leży Lesbos, na mapie oznaczona symbolem.
Z Lesbos przeprawiamy się na południe i nieco na zachód na Chios. Ta wyspa, podobnie jak Lesbos, znajduje się bardzo blisko tureckiego wybrzeża.
Udajemy się na południe, na archipelag Sporady Południowe, również położony w pobliżu Turcji. Najpierw poznamy należącą do niego wyspę Samos, oznaczoną symbolem. Znajdziemy ją na południowy wschód od Chios.
Na południe od Samos znakiem archipelagu zostały oznaczone mniejsze wyspy Sporad Południowych.
Kierujemy się na południowy wschód od symbolu Sporad Południowych, aby dotrzeć na największą wyspę tego archipelagu – Rodos, położoną 20 km na południe od tureckiego wybrzeża. Rodos nie jest podpisana, ale nie powinnyśmy mieć trudności z jej rozpoznaniem, ma bowiem dość charakterystyczny owalny kształt.
Z Rodos przemieszczamy się na południowy zachód, na oznaczoną symbolem wyspę Karpathos, która również wchodzi w skład Sporad Południowych.
Karpathos leży mniej więcej w połowie drogi z Rodos na Kretę, największą grecką wyspę. Udajemy się tam, kierując się z Karpathos na południowy zachód.
Przybijamy do wschodniego wybrzeża Krety. Wyspa jest podłużna i wąska. Ma dobrze rozwiniętą linię brzegową o długości ponad 1000 kilometrów. Obejdźmy Kretę dookoła. Na północnym wybrzeżu natrafimy na miasto Iraklion (i r).
Wyruszamy na północ, aby odkryć wyspy leżące na Morzu Egejskim bliżej wybrzeża Grecji.
Na północ od Iraklionu znajdujemy symbol archipelagu Cyklady, na który składa się kilkadziesiąt wysp.
Na północ i nieco na zachód od Cyklad, równolegle do wybrzeża Grecji, leży Eubea, druga co do wielkości grecka wyspa. Od kontynentu oddzielona jest wąskimi cieśninami (w najwęższym miejscu tylko 40 m).
Na północ od Eubei mamy nieduży archipelag Sporady Północne, oznaczony symbolem.
Pora wrócić na kontynent, do miejsca, z którego wyprawiliśmy się na Morze Egejskie, czyli na granicę grecko-turecką, nad ujście Maricy. Obieramy kierunek północno-wschodni. W połowie drogi mijamy wyspę Limnos, którą już znamy.
Od ujścia Maricy idziemy wybrzeżem na zachód.
Minąwszy miasto Kawala (k w), dochodzimy do Zatoki Orfańskiej. Jej wody oblewają od wschodu charakterystyczny „trójpalczasty” (porównywany również z trójzębem) Półwysep Chalcydycki. W jego skład wchodzą trzy mniejsze, wąskie półwyspy. Na skraju położonego najdalej na wschód półwyspu Athos natrafiamy na ciekawe miejsce nr 2 - Górę Athos.
Od zachodu Półwysep Chalcydycki jest ograniczony zatokami: Salonicką, nad którą leży miasto Saloniki (s n), oraz - na południe od niej - Termajską.
Z Salonik udajemy się na południowy wschód. Na przedłużeniu linii lądu leży Eubea, tutaj oddzielona od niego cieśniną Trikeri. Skręcamy na zachód, potem na południowy wschód, a następnie na południe, cały czas mając Eubeę niedaleko wybrzeża.
Kierunek zmienia się na północny. Znajdujemy się nad Zatoką Sarońską. Leżą tu niepokazane na mapie niewielkie wyspy, m.in. Salamina. Tutaj też znajdziemy nadmorskie miasto Pireus (p i) i graniczące z nim Ateny (a y), stolicę Grecji.
Minąwszy Pireus, zaczynamy obchodzić „czteropalczasty” Półwysep Peloponeski. Silnie rozczłonkowana linia brzegowa tworzy mniejsze półwyspy: Argolidzki, Lakoński, Mani i Mesyński, a między nimi zatoki: Argolidzką, Lakońską i Meseńską.
Z Półwyspu Lakońskiego robimy krótki wypad na południe na oznaczoną symbolem wyspę Kithira.
Poznajemy zachodnie wybrzeże Peloponezu, oblewane przez Morze Jońskie.
Zatrzymujemy się w miejscu, gdzie kierunek zmienia się na wschodni. Stąd wyprawiamy się na zachód, na oznaczoną symbolem wyspę Zakinthos, trzecią co do wielkości w archipelagu Wysp Jońskich, oznaczonych symbolem na północ i nieco na zachód od Zakinthos. W miejscu, gdzie znajduje się znak archipelagu, leży największa z Wysp Jońskich – Kefalinia, a niedaleko – Itaka.
Wracamy na stały ląd. Kierujemy się na wschód, brzegiem wąskiej i długiej Zatoki Korynckiej. Jesteśmy na północy Peloponezu. Mijamy miasto Patras (p t).
Dochodzimy do miejsca, gdzie Zatoka Koryncka wcina się najdalej w głąb lądu. Zróbmy stąd krok na południowy wschód, żeby się przekonać, jak wąski przesmyk oddziela Morze Jońskie od Egejskiego. To Przesmyk Koryncki, który łączy Półwysep Peloponeski z główną częścią Grecji.
Udając się na zachód, poznajemy drugi brzeg Zatoki Korynckiej.
Kierunek zmienia się na północno-zachodni. Dochodzimy do granicy grecko-albańskiej, skąd wyruszyliśmy na wyprawę granicami Grecji.
Jeszcze tylko krótki wypad na zachód, na oznaczoną symbolem wyspę Kerkira, znaną też pod nazwą Korfu, drugą co do wielkości w archipelagu Wysp Jońskich.