7. Dania

Dania - w pełnej nazwie: Królestwo Danii - leży w północno-zachodniej Europie, między Morzem Północnym a Morzem Bałtyckim, w środkowej i północnej części Półwyspu Jutlandzkiego oraz na ponad 400 wyspach, z których 70 jest zamieszkanych. Największe z nich to: Zelandia, Vendsyssel-Thy (niepodpisana na mapie; stanowi północną część Jutlandii), Fionia, Lolland, Bornholm i Falster. Do Danii należą dwie prowincje autonomiczne: Wyspy Owcze na Morzu Norweskim oraz Grenlandia. Sąsiadem Danii są Niemcy, a przez granicę morską również Szwecja i Norwegia.
Stolicą i największym miastem Danii jest Kopenhaga. Inne główne miasta to: Århus, Odense i Ålborg. Język urzędowy – duński. Domena internetowa - .dk.
Dania przystąpiła do Unii Europejskiej w 1973 roku, razem z Irlandią i Wielką Brytanią.
Dania jest najmniejszym krajem skandynawskim. Z powierzchnią 43 tys. km² zajmuje dwudzieste pierwsze miejsce w UE, za Estonią, a przed Holandią. Gdyby jednak uwzględnić Grenlandię, statystyki wyglądałyby zupełnie inaczej, wyspa ta bowiem ma powierzchnię 2,2 mln km², a to mniej więcej połowa całej Unii. Liczba ludności Danii wynosi 5,5 mln, co daje jej siedemnaste miejsce u UE, za Bułgarią, a przed Słowacją. Natomiast pod względem zamożności państwo to plasuje się w pierwszej piątce, tylko nieznacznie ustępując Austrii.
Polonia w Danii liczy 20 tys. osób. Pierwszą dużą grupę Polaków przyjęła Dania na przełomie XIX i XX wieku; była to emigracja zarobkowa. Kolejne fale napłynęły po II wojnie światowej, po 1968 roku (głównie Polacy pochodzenia żydowskiego) i po 1980 roku.
Ciekawe miejsca w Danii to m.in. zaznaczone na mapie: Skagen (nr 1), zamek Kronborg (nr 2), fiord Ringkøbing (nr 3) i Jelling (nr 4).

Granice Danii

Zaczynamy od północnego zachodu, czyli od górnego lewego rogu mapy. Jesteśmy w Norwegii. Kierujemy się na południe, trzymając się lewej ramki mapy. Opuszczamy Norwegię i płyniemy Morzem Północnym, wciąż na południe, aż do ramki skali. Teraz wzdłuż niej przemieszczamy się na wschód. Natrafiamy na ląd. To Niemcy, a konkretnie ich część położona na południu Półwyspu Jutlandzkiego.
Zachodnim wybrzeżem półwyspu udajemy się na północ. Dochodzimy do granicy z Danią. To będzie początkowy punkt naszej wyprawy.
Dania ma granicę lądową jedynie z Niemcami. Mierzy ona niespełna 70 km i przedziela Półwysep Jutlandzki wszerz. Do Danii należą środkowa i północna część półwyspu. Zanim jednak poznamy ich obrys, wyprawimy się na zachód na Wyspy Północnofryzyjskie (n f), leżące wzdłuż Półwyspu Jutlandzkiego. Na mapie pokazane są trzy największe wyspy. Dwie stanowią własność Niemiec, a Rømø, położona na północ od nich - własność Danii.
Wracamy na granicę duńsko-niemiecką i udajemy się na północ. Idziemy wybrzeżem Morza Północnego, które oblewa Danię od zachodu.
Mijamy miasto Esbjerg (e g), a na północ od niego - ciekawe miejsce nr 3, którym jest fiord (czyli zatoka) Ringkøbing. Zatoki na północno-zachodnim wybrzeżu Danii, między innymi właśnie ta, są oddzielone od otwartego morza mierzejami (niepokazanymi na mapie).
Kierunek zmienia się na południowo-wschodni. Wydawałoby się, że – zmierzając na wschód - obchodzimy Półwysep Jutlandzki od północy. Niezupełnie jednak. Znajdujemy się nad cieśniną Limfjorden, która oddziela od półwyspu północną część Jutlandii, czyli Vendsyssel-Thy. Jeszcze 200 lat temu obszar ten miał połączenie z półwyspem, ale od czasu powodzi, jaka nastąpiła w XIX wieku, Vendsyssel-Thy ze wszystkich stron otacza woda. Faktycznie więc jest to wyspa, niemniej nadal uważa się ją za część Jutlandii.
Na Vendsyssel-Thy przeprawimy się przez cieśnię Limfjorden po minięciu miasta Ålborg (a o). Poznajmy kształt północnej Jutlandii, kierując się na zachód, a następnie na północ.
Na najdalej na północ wysuniętym przylądku Grenen natrafiamy na ciekawe miejsce nr 1 - Skagen. Do Norwegii jest stąd niewiele ponad 100 km na północny zachód przez cieśninę Skagerrak, a do Szwecji - ok. 60 km na wschód przez cieśninę Kattegat.
Udajemy się na południe. Dochodzimy do miasta Frederikshavn (f d). Stąd wybierzemy się - na południowy wschód - na największą w cieśninie Kattegat wyspę Læsø (l a).
Wracamy do Frederikshavn i idziemy na południe. Przeprawiamy się przez cieśninę Limfjorden. Poznajemy wschodnie wybrzeże Półwyspu Jutlandzkiego.
We wschodniej Danii linia brzegowa jest rozczłonkowana, z licznymi zatokami. Minąwszy Zatokę Alborską, obchodzimy półwysep Djursland i docieramy do miasta Århus (a u), leżącego nad zatoką o tej samej nazwie.
Nadal podążamy na południe, aż do granicy z Niemcami. To jednak wcale nie koniec wyprawy. Pozostały nam do poznania liczne duńskie wyspy.
Z niewielkiego półwyspu nad granicą duńsko-niemiecką kierujemy się na wschód na niepodpisaną wyspę Als. Leży ona w cieśninie Mały Bełt, oddzielającej od kontynentu Fionię (f o), drugą co do wielkości wyspę Danii (lub trzecią, jeśli uznamy Vendsyssel-Thy za wyspę). Przenieśmy się na Fionię i poznajmy jej kształt.
Gdy znajdziemy się na północno-wschodnim skraju Fionii, przemieśćmy się na północ, na małą wyspę Samsø. Jeśli popłyniemy stąd kilkanaście kilometrów na północ, znajdziemy się na półwyspie Djursland.
Wracamy na Fionię i przez cieśnię Wielki Bełt, na wschód, przedostajemy się na największą duńską wyspę – Zelandię (z e). Linia brzegowa Zelandii jest znacznie rozczłonkowana.
Idziemy wybrzeżem wyspy na północ, a następnie na wschód i zatrzymujemy się w ciekawym miejscu nr 2, którym jest zamek Kronborg. Miejsce to znajduje się nad cieśniną Sund, tutaj zaledwie czterokilometrową, oddzielającą Danię od Szwecji.
Udajemy się na południe. Mijamy stolicę – Kopenhagę (k h). Cieśnina Sund się rozszerza i doprowadza nas do Morza Bałtyckiego.
Stańmy na najdalej na południe wysuniętym skraju Zelandii i przeprawmy się w kierunku południowym na wyspę Falster (f l), a następnie w kierunku zachodnim na wyspę Lolland (l l), trzecią (lub czwartą, jeśli uwzględnimy Vendsyssel-Thy) pod względem wielkości wyspę Danii. Na południe od tych wysp rozciągają się Niemcy.
Na zachód od Lollandu leży niepodpisana na mapie wyspa Langeland. Jej szerokość tylko gdzieniegdzie przekracza 10 kilometrów. Z Fionią, która jest położona parę kilometrów dalej na północny zachód, Langeland ma połączenie drogowe.
Czeka nas jeszcze wyprawa na Bornholm - czwartą (lub piątą, jeśli uwzględnimy Vendsyssel-Thy) co do wielkości duńską wyspę, leżącą na Bałtyku. Wyruszamy z południowej Fionii w kierunku wschodnim, najpierw przez Wielki Bełt na Zelandię, a stamtąd - blisko 150 km przez otwarty Bałtyk – wprost na Bornholm. Od Szwecji wyspę tę dzieli niespełna 40 km na północny zachód.
Na Bornholmie znajdziemy nadmorskie miasto Rønne (r n). Do Polski jest stąd ok. 100 km na południe, do Niemiec - niewiele mniej. Tutaj, w najdalej na wschód położonej części Danii, kończymy poznawanie granic tego państwa.