13. Marburg: Mapy, plany, globusy

Marburg: MAPY, PL ANY I GLOBUSY

Podobnie jak w większości krajów europejskich tak i w RFN opracowanie map dotykowych dla produkcji wielonakładowej wkracza dopiero w stadium organizacji i prób. Pewien dorobek wydawniczy posiada w Marburgu Niemiecki Ośrodek Kształcenia Niewidomych (Deutsche Blindenstudienanstalt). Założeniem jest opracowanie pełnego wyposażenia szkoły w pomoce kartograficzne. Trwają prace nad planami miast, mapami przeglądowymi państw europejskich i udoskonaleniem globusa. Plany miast najczęściej obejmują wybrane fragmenty, w których znajdują się instytucje niewidomych. Tylko część z nich nazwać można, z racji nasycenia treścią, planami. Większość to po prostu schematy ulic. Efekt barwny dla słabowidzących coraz częściej prezentowany jest na nich przez kontrast czarno-biały.

Z kolei mapy przeglądowe, to opracowania z plastycznie rozwiązaną rzeźbą terenu i wypukłym oznaczeniem kolei, dróg i miast.

Opracowywany globus (tzw. Marburger Relief-Globus) ma składać się z jednej czaszy z zestawem kilku tematów przedstawionych na poszczególnych kontynentach, które są do niej przyczepiane.

Poza tłoczeniem wykorzystywane są wszystkie inne możliwe techniki, które pozwalają na wzbogacenie różnorodności powierzchni, linii i sygnatur. Najczęściej stosowane są znaki pochodzące z tak zwanego Nottingham Kit (Nottingham Kit for Making Raised Map), czyli zestawu symboli do tworzenia map wypukłych. Pełny zestaw zawiera różnorodne znaki dotykowe w kilku wielkościach. Jest on w pewnym sensie pierwszym krokiem do standaryzacji map dotykowych. Ośrodek w Marburgu opracowuje także plany innych miast RFN, które są wykorzystywane do uczenia niewidomych orientacji przestrzennej i samodzielnego poruszania się.

Zakład w Marburgu specjalizuje się również w produkcji maszyn poligraficznych dla niewidomych, wprowadzając technikę komputerową i telewizyjną do czytników o kontraście pozytywowym i negatywowym oraz dotykowym. Trwają prace nad wykorzystaniem tych technik do opracowania planów miast. Proste podkłady do map konturowych do ćwiczeń są już rysowane przy wykorzystaniu automatów.

Produkcją maszyn i urządzeń poligraficznych zakład zarabia w znacznej części na swe utrzymanie. W ośrodku działa również wydawnictwo przyjmujące zlecenia krajowe i zagraniczne. Tu wydawany jest znany miesięcznik tyflologiczny „Horus”.

Imponująco przedstawiają się tutejsze zbiory biblioteczne, wśród których znajduje się pierwszy w Europie atlas z punktowym opisem. Atlas ten, którego autorem jest J. Przyrembel, powstawał we Wrocławiu w latach 1930–1944, a na jego treść składa się 69 map dotykowych. (h.g.)