Technologia druku Atlasu

Technologia druku Atlasu

Przeglądając załączniki do niniejszego opracowania, spotkacie się Państwo w jednym z artykułów z opisem kilkunastu mniej lub bardziej powszechnie stosowanych technologii, w których były (i niekiedy do chwili obecnej są) wykonywane mapy tyflologiczne. Niniejsze wydanie Atlasu Parków Narodowych opracowane i wydrukowane zostało w technologii termoformowania próżniowego.

Technologię termoformowania w różnych odmianach stosuje się do dzisiaj od połowy lat 70. ubiegłego wieku. Pozwala ona na wykonywanie doskonałej jakości przedstawień tyflokartograficznych i tyflograficznych. Znana jest także pod nazwą termoduplikacji, termoformowania lub technologii vacuum. Spotykamy na świecie dwojakiego rodzaju tyflomapy wykonywane w tej technologii. Mapy tylko dla niewidomych (jednobarwne lub bezbarwne – tylko warstwa reliefowa wyczuwalna dotykiem, wypukła) oraz mapy dla niewidomych i słabowidzących – (pełnokolorowe z warstwą reliefową). W tej ostatniej wersji Polski Związek Niewidomych wraz z Głównym Urzędem Geodezji i Kartografii opracował przeszło 40 tematów map , których wiele, ze względu na trwałość i jakość merytoryczną, jest wykorzystywanych do chwili obecnej w polskich ośrodkach dla niewidomych.

Istota omawianej technologii polega na wykonywaniu map tyflologicznych na podstawie opracowanych uprzednio matryc. Wielkość i jakość map, jakie możemy wykonać, uzależniona jest od rodzaju i wielkości urządzenia (termoduplikatora) oraz od jego innych parametrów technicznych (takich jak moc stosowanych spiral grzejnych, moc kompresora oraz od rodzaju i typu stosowanej w procesie termoduplikacji plastikowej folii). Wielkość i jakość tyflomapy wykonywanej w tej technologii zależy także zawsze od jakości i sposobu wykonania matrycy. W tej technologii możliwe jest uzyskiwanie różnorodnych faktur.

Znając parametry techniczne urządzenia (przede wszystkim wielkość obszaru tłoczenia jaki mamy do dyspozycji), możemy zaplanować wielkość tyflomapy oraz wykonać projekt tyflokartograficzny, kierując się wszystkimi zasadami rządzącymi tym procesem. Na podstawie wyżej wspomnianego projektu wykonana zostaje matryca, na bazie której będą tłoczone kolejne egzemplarze tyflomapy. Proces tworzenia matrycy do druku reliefowego, jak i warstwy tyflokartograficznej dla słabowidzących, podlega stałej konsultacji zespołu tworzącego daną mapę. W zależności od rodzaju urządzenia, matryca może być wykonana z elementów kartonowych, gipsowych, metalowych, płóciennych i innych, nieulegających zniszczeniu w procesie termoformowania.

Po zakończeniu prac nad warstwą dla słabowidzących oraz po wykonaniu ostatecznej matrycy do termoformowania, następuje proces druku. W nowoczesnych termoduplikatorach proces wytłoczenia jednej mapy zajmuje, w zależności od rodzaju zastosowanej folii, najwyżej kilkadziesiąt sekund. Opisany proces dotyczy nowoczesnych termoduplikatorów przemysłowych . Produkowane na potrzeby wydań niskonakładowych tzw. brajlony są mniej skomplikowane w obsłudze, choć oparte o tę samą ideę. Stosowane są, przede wszystkim, do wydań przedstawień tyflokartograficznych i tyflograficznych, w wersji tylko dla niewidomych i w formatach nie większych niż A4; A4+.

Do minusów technologii termoduplikacji zaliczyć należy dużą pracochłonność związaną z wytworzeniem matrycy (modelu). Technologia ta pozwala jednak na precyzyjne wykonywanie oznaczeń fakturowych na niedużych nawet powierzchniach. Nowoczesne technologie komputerowe pozwalają wykonywać bardzo precyzyjne matryce, przy wykorzystaniu oprogramowania 3D oraz laserowych urządzeń frezujących, ale w przypadku niskich nakładów są one bardzo kosztowne.